ಓದುಗರೇ… ನಾವು ಈ ಲೇಖನದಲ್ಲಿ ಮತದಾನದಲ್ಲಿ ಇವಿಎಂ ಮತ್ತು ವಿವಿಪ್ಯಾಟ್ ಗಳ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಪ್ರಬಂಧ, ಮತದಾನದಲ್ಲಿ ಇವಿಎಂ ಮತ್ತು ವಿವಿಪ್ಯಾಟ್ ಗಳ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಕುರಿತು ಪ್ರಬಂಧ, ಮತದಾನದಲ್ಲಿ ಇವಿಎಂ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಕುರಿತು ಪ್ರಬಂಧ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳೋಣ.
ಮತದಾನದಲ್ಲಿ ಇವಿಎಂ ಮತ್ತು ವಿವಿಪ್ಯಾಟ್ ಗಳ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಪ್ರಬಂಧ
ಪೀಠಿಕೆ :
ಇವಿಎಮ್ ಅಥವಾ ವಿದ್ಯುನ್ಮಾನ ಮತಯಂತ್ರಗಳನ್ನು ಇಂದು ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲ ಚುನಾವಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಬ್ಯಾಲೆಟ್ ಪೇಪರ್ ಮತದಾನದ ಬದಲಾಗಿ ಈ ವಿದ್ಯುನ್ಮಾನ ಮತದಾನದ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಕಾಗದದ ಉಳಿತಾಯ, ಸಮಯದ ಉಳಿತಾಯ, ಸಾಕಷ್ಟು ಹಣದ ಉಳಿತಾಯ ಸೇರಿದಂತೆ ಖೋಟಾ ಮತದಾನ ತಡೆಯುವ ಸಲುವಾಗಿ ಇವಿಎಮ್ ಗಳ ಅನುಷ್ಠಾನವಾಯಿತು. ಇನ್ನು ಇವಿಎಂಗಳ ದೃಢತೆ ಮತ್ತು ಭದ್ರತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಸಂಶಯ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಅದಕ್ಕಾಗಿ ದೆಹಲಿ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಮತ್ತು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ನ ತೀರ್ಪುಗಳು ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳ ಬೇಡಿಕೆಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗವು ಇವಿಎಮ್ ಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಮತದಾರರ ದೃಢೀಕೃತ ಪೇಪರ್ ಆಡಿಟ್ ಟ್ರಯಲ್ (VVPAT) ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನೂ ಅಳವಡಿಸಿತು. ಇವಿಎಮ್ ಹಾಗೂ ವಿವಪ್ಯಾಟ್ ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿ ತಿಳಿಯೋಣ ಬನ್ನಿ…
ವಿದ್ಯುನ್ಮಾನ ಮತಯಂತ್ರದ ಇತಿಹಾಸ (History of EVM in India) :
ಮೊದಲ ಭಾರತೀಯ EVM ಅನ್ನು 1980 ರಲ್ಲಿ “ಎಮ್. ಬಿ ಹನೀಫಾ” ಅವರು ಕಂಡುಹಿಡಿದರು, ಇದನ್ನು 15 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 1980 ರಂದು “Electronically operated vote counting machine” ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ನೋಂದಾಯಿಸಲಾಯಿತು. ಇಂಟಿಗ್ರೇಟೆಡ್ ಸರ್ಕ್ಯೂಟ್‌ಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ಅವರು ತಯಾರಿಸಿದ ಮೂಲ ಇವಿಎಂ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ತಮಿಳುನಾಡಿನ ಆರು ಕಡೆ ನಡೆದ ಸರ್ಕಾರಿ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಗೆ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಯಿತು. ಭಾರತದಲ್ಲಿ EVM ಗಳ ತಯಾರಿಕೆಯನ್ನು ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗವು 1989 ರಲ್ಲಿ “ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಶನ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ಲಿಮಿಟೆಡ್” ಸಹಯೋಗದೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. EVM ನ ಕೈಗಾರಿಕಾ ವಿನ್ಯಾಸಕರು “ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ಡಿಸೈನ್ ಸೆಂಟರ್, ಐಐಟಿ ಬಾಂಬೆ” ಯ ಅಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿದ್ದರು.
ಸುರಕ್ಷಿತ ಪ್ರೋಗ್ರಾಮಿಂಗ್ (Secure Programming:) :
ವೋಟರ್ ವೆರಿಫೈಬಲ್ ಪೇಪರ್ ಆಡಿಟ್ ಟ್ರಯಲ್ (VVPAT) ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು 2014 ರ ಭಾರತೀಯ ಲೋಕಸಭೆ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಯೋಜನೆಯಾಗಿ 543 ಸಂಸದೀಯ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳ 8 ರಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಲಾಯಿತು. ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ಲಿಮಿಟೆಡ್ (HAL), ಹೈದರಾಬಾದ್ ಮತ್ತು ಭಾರತ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ (BEL), ಬೆಂಗಳೂರು ಇವರು ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಮತಯಂತ್ರಗಳ ತಯಾರಕರು, ಇವಿಎಂಗಳ ಪ್ರೋಗ್ರಾಮಿಂಗ್ ಅನ್ನು ಸುರಕ್ಷಿತ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಮಾಡಲಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಇವಿಎಂಗಳು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹವಾಗಿವೆ.
ಇವಿಎಂ ಎರಡು ಭಾಗಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ – ಒಂದು ನಿಯಂತ್ರಣ ಘಟಕ (Control unit) ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಂದು ಮತದಾನ ಘಟಕ. ಎರಡು ವಿಭಾಗಗಳನ್ನು ಐದು ಮೀಟರ್ ಉದ್ದದ ಕೇಬಲ್ ಮೂಲಕ ಕನೆಕ್ಟ್ ಮಾಡಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಕಂಟ್ರೋಲ್ ಯೂನಿಟ್ ಅನ್ನು ಪೋಲಿಂಗ್ ಆಫೀಸರ್” ಬಳಿ ಇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಹಾಗೆಯೇ ಮತಯಂತ್ರವನ್ನು ಮತದಾನ ವಿಭಾಗದ ಒಳಗೆ ಮರೆಯಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮತದಾರನು ತನ್ನ ಆಯ್ಕೆಯ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯ ಹೆಸರು ಮತ್ತು ಚಿಹ್ನೆಯ ಮುಂದೆ ಗುರುತಿಸಲಾದ ನೀಲಿ ಬಟನ್ ಒತ್ತುವ ಮೂಲಕ ಮತ ಚಲಾಯಿಸಬೇಕು. ಆಗ ಪೀಪ್ ಸೌಂಡ್ ಬರುತ್ತದೆ, ಒಮದು ಸಲ ಮತ ಚಲಾಯಿಸಿದರೆ ಇನ್ನೊಮ್ಮೆ ಚಲಾಯಿಸಲು ಅಥವಾ ಬದಲಾಯಿಸಲು ಬರುವುದಿಲ್ಲ.
ಟ್ಯಾಂಪರ್-ಪ್ರೂಫ್ (Tamper-proof) :
ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ವಿದ್ಯುನ್ಮಾನವಾಗಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಚಿಪ್ ತಯಾರಕರೊಂದಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಸಂಪರ್ಕ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. EVM ಗಳಲ್ಲಿನ ನಿಯಂತ್ರಣ ಮತ್ತು ಮತಪತ್ರ ಘಟಕಗಳು ಮತ್ತು ಮತದಾರರ ದೃಢೀಕರಿಸಿದ ಪೇಪರ್ ಆಡಿಟ್ ಟ್ರೇಲ್‌ಗಳನ್ನು ಅಕ್ರಮವಾಗಿ ತೆರೆದರೆ ಅವು ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಗೊಳ್ಳುವ ಟ್ಯಾಂಪರ್-ಪ್ರೂಫ್ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ, ಹೀಗಾಗಿ ಅವುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸಂಶಯ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುವುದು ನಿರಾಧಾರ.
ನೈಜ ಸಮಯದ (Real Time) ಗಡಿಯಾರ ಇರುತ್ತದೆ :
ಇವಿಎಂಗಳು ಸ್ವತಂತ್ರ ಯಂತ್ರಗಳಾಗಿವೆ, ರೇಡಿಯೊ ಫ್ರೀಕ್ವೆನ್ಸಿ ಟ್ರಾನ್ಸ್‌ಮಿಷನ್ ಸಾಧನಗಳ ಯಾವುದೇ ಸೌಲಭ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ, ಬ್ಯಾಟರಿ ಪ್ಯಾಕ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ರಿಪ್ರೊಗ್ರಾಮ್ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. EVM ನ ನಿಯಂತ್ರಣ ಘಟಕವು ನೈಜ ಸಮಯದ (Real Time) ಗಡಿಯಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು ಅದು ಪ್ರತಿ ಈವೆಂಟ್ ಅನ್ನು ಸ್ವಿಚ್ ಆನ್ ಮಾಡಿದ ನಿಖರವಾದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಲಾಗ್ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಯಂತ್ರದಲ್ಲಿನ ಆಂಟಿ-ಟ್ಯಾಂಪರ್ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವು 100-ಮಿಲಿಸೆಕೆಂಡ್ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಸಹ ಪತ್ತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಇವಿಎಮ್ ಗಳು ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್ ಇಲ್ಲದ ಯಂತ್ರಗಳು (EVMs are non-networked machines) :
ಮೂರು ವಿಧದ ವಿದ್ಯುನ್ಮಾನ ಮತಯಂತ್ರಗಳಿವೆ, ಅವುಗಳೆಂದರೆ M1, M2 ಮತ್ತು M3. 2013 ರಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಿದಾಗಿನಿಂದ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆಧುನಿಕ M3 EVM ಗಳು ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿವೆ. M3 EVM ತನ್ನ ಎರಡು ಘಟಕ ಘಟಕಗಳ ನಡುವೆ ಸಂವಹನವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಪ್ರತಿ ಯಂತ್ರದಲ್ಲಿ ಕೋಡ್ ಮಾಡಲಾದ ಡಿಜಿಟಲ್ ಪರಿಶೀಲನಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ಟ್ಯಾಂಪರ್ ಪ್ರೂಫ್ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಇದು ಬಹು ಪದರಗಳ ಮುದ್ರೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಭಾರತೀಯ EVMಗಳು ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್ ಇಲ್ಲದ ಯಂತ್ರಗಳಾಗಿವೆ, ಹೀಗಾಗಿ ಹ್ಯಾಕ್ ಆಗುವ ಸಂಭವ ಇಲ್ಲ.
ವೋಟರ್ ವೆರಿಫೈಡ್ ಪೇಪರ್ ಆಡಿಟ್ ಟ್ರಯಲ್ (VVPAT) :
ಈ ವಿವಿಪ್ಯಾಟ್ ಅನ್ನು ಭಾರತೀಯ ವಿದ್ಯುನ್ಮಾನ ಮತಯಂತ್ರಗಳೊಂದಿಗೆ ಭಾರತೀಯ ಚುನಾವಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ವೋಟರ್ ವೆರಿಫೈಡ್ ಪೇಪರ್ ಆಡಿಟ್ ಟ್ರಯಲ್ ಅಥವಾ ವೆರಿಫೈಡ್ ಪೇಪರ್ ರೆಕಾರ್ಡ್ (VPR) ಎನ್ನುವುದು ಮತದಾರರ ಮತದಾನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಮತದಾರರಿಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಒಂದು ವಿಧಾನವಾಗಿದೆ. VVPAT ಅನ್ನು ಮತದಾನ ಯಂತ್ರಗಳಿಗೆ ಸ್ವತಂತ್ರ ಪರಿಶೀಲನಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿ ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಮತದಾರರಿಗೆ ಅವರ ಮತವನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಚಲಾವಣೆ ಆಗಿದೆಯೋ ಇಲ್ಲವೊ ಎಂದು ನೋಡಬಹುದು.
2019 ರಿಂದ ಎಲ್ಲ ಲೋಕಸಭಾ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಕೆ (All Lok Sabha constituencies from 2019 onwards) :
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ವೋಟರ್ ವೆರಿಫೈಬಲ್ ಪೇಪರ್ ಆಡಿಟ್ ಟ್ರಯಲ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು 543 ಸಂಸದೀಯ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳ 8 ರಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಚುನಾವಣೆ 2014 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಯೋಜನೆಯಾಗಿ ಪರಿಚಯಿಸಲಾಯಿತು. ಲಕ್ನೋ, ಗಾಂಧಿನಗರ, ಬೆಂಗಳೂರು ದಕ್ಷಿಣ, ಚೆನ್ನೈ ಸೆಂಟ್ರಲ್, ಜಾದವ್‌ಪುರ, ರಾಯ್‌ಪುರ, ಪಾಟ್ನಾ ಸಾಹಿಬ್ ಮತ್ತು ಮಿಜೋರಾಂ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಮೊಟ್ಟ ಮೊದಲು ವಿವಿಪ್ಯಾಟ್ ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿತ್ತು. 2017 ರ ವಿಧಾನಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಗೋವಾ ರಾಜ್ಯದಾದ್ಯಂತ VVPAT ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ ವಿದ್ಯುನ್ಮಾನ ಮತಯಂತ್ರಗಳನ್ನು (EVM) ಬಳಸಲಾಯಿತು. 2019 ರ ಭಾರತೀಯ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ 543 ಲೋಕಸಭಾ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ವಿವಿ ಪ್ಯಾಟ್ ಬಳಸಲಾಯಿತು.
ಉಪಸಂಹಾರ (Conclusion) :
ಇವಿಎಮ್ ಯಂತ್ರಗಳು ಆನ್ ಆದ ಸಮಯ ದಾಖಲಾಗುವುದು, ಅಕ್ರಮವಾಗಿ ತೆರೆಯಲು ಹೋದರೆ ನಿಷ್ಕ್ರೀಯವಾಗುವುದು, ನೆಟ್ ವರ್ಕ ಇಲ್ಲದ್ದರಿಂದ ಹ್ಯಾಕ್ ಮಾಡಲು ಅವಕಾಶ ಇಲ್ಲದಿರುವುದು, ವಿವಿ ಪ್ಯಾಟ್ ಭರವಸೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಭಾರತೀಯ ಇವಿಎಮ್ ಗಳು ಅತ್ಯತ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿವೆ. ಹೀಗಾಗಿಯೇ ಇಂದು ನೇಪಾಳ, ಭೂತಾನ್, ನಮೀಬಿಯಾ, ಫಿಜಿ, ಕೀನ್ಯಾ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವು ದೇಶಗಳು ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಇವಿಎಮ್ ಗಳನ್ನು ಆಮದು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿವೆ.
ಸ್ನೇಹಿತರೆ ನಮ್ಮ ಈ ಲೇಖನ ಇವಿಎಂ ಮತ್ತು ವಿವಿಪ್ಯಾಟ್ ಗಳ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಪ್ರಬಂಧ, ಮತದಾನದಲ್ಲಿ ಇವಿಎಂ ಮತ್ತು ವಿವಿಪ್ಯಾಟ್ ಗಳ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಕುರಿತು ಪ್ರಬಂಧ, ಮತದಾನದಲ್ಲಿ ಇವಿಎಂ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಕುರಿತು ಪ್ರಬಂಧ ಬಗ್ಗೆ ನಿಮ್ಮ ಅನಿಸಿಕೆಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸಿ